In welke gevallen kan kinder- of partneralimentatie worden gewijzigd?

Onlangs nam een oud-cliënte contact met mij op omdat haar ex-echtgenoot had gemaild dat hij voortaan fors minder partneralimentatie gaat betalen. De reden hiervoor is dat hij van mening is dat cliënte meer is gaan verdienen. Een andere cliënt kwam met de vraag of hij minder kinderalimentatie kan gaan betalen omdat hij als zzp-er door arbeidsongeschiktheid niet kan werken en als gevolg van een lager inkomen niet langer aan zijn verplichting kan voldoen. In mijn praktijk als familierechtadvocaat en mediator komen dit soort gevallen vrij vaak voor. Maar in welke gevallen kan de kinder- en partneralimentatie nu eigenlijk gewijzigd worden?

Een uitspraak van de rechter of een alimentatieovereenkomst kan in de eerste plaats door de rechter worden gewijzigd of ingetrokken als die uitspraak of overeenkomst door een wijziging van omstandigheden niet meer aan de wettelijke maatstaven voldoet. Dit kunnen wijzigingen zijn in financiële zin – bijvoorbeeld een lager of juist hoger inkomen bij een van beide partijen – maar ook wijzigingen in de persoonlijke situatie, zoals een nieuw kind met een andere partner of een wijziging in de zorgregeling. Niet elke wijziging van omstandigheden is voldoende voor een wijziging van de alimentatie; het moet gaan om een relevante wijziging die van invloed is op de hoogte van het alimentatiebedrag.

Ten tweede kan een uitspraak van de rechter over alimentatie worden gewijzigd of ingetrokken als deze uitspraak van begin af aan niet aan de wettelijke maatstaven heeft beantwoord doordat bij die uitspraak van onjuiste of onvolledige gegevens is uitgegaan. Dit kan bijvoorbeeld het geval zijn als per abuis rekening is gehouden met onjuiste financiële gegevens, maar ook als in een uitspraak van een bepaalde toekomstverwachting is uitgegaan en die verwachting later niet is uitgekomen.

Ten derde kan een alimentatieovereenkomst worden gewijzigd of ingetrokken als deze overeenkomst is aangegaan met grove miskenning van de wettelijke maatstaven. Hiermee wordt bedoeld dat, uitgaande van dezelfde gegevens, er geen duidelijke wanverhouding mag bestaan tussen het bedrag dat de rechter zou hebben vastgesteld en het bedrag dat partijen hebben afgesproken. Het betreft gevallen waarin partijen per ongeluk of door onjuist inzicht of onjuiste gegevens van de wettelijke maatstaven zijn afgeweken. Partijen mogen overigens wel bewust afwijken van de wettelijke maatstaven, bijvoorbeeld omdat het door een hogere alimentatie mogelijk wordt om in de echtelijke woning te blijven wonen. In dat geval gelden wel veel strengere eisen voor een wijziging van de alimentatie. De rechter zal de alimentatie alleen wijzigen als zich na het afsluiten van de overeenkomst een wijziging voordoet die meebrengt dat de wederpartij in het licht van alle bestaande omstandigheden in alle redelijkheid en billijkheid niet langer mag verwachten dat de overeenkomst in stand blijft. De wetgever heeft hierbij gedacht aan een zeer ingrijpende wijziging van omstandigheden en uit de rechtspraak blijkt dat daar niet snel sprake van is.

In een overeenkomst kunnen partijen overigens afspreken dat de alimentatieafspraken niet door de rechter kunnen worden gewijzigd op grond van een wijziging van omstandigheden. Een dergelijk niet-wijzigingsbeding is erg verstrekkend omdat in dat geval alleen nog in hele uitzonderlijke gevallen de alimentatie kan worden gewijzigd. Ook in dat geval moet sprake zijn van zo ingrijpende omstandigheden dat de verzoeker naar maatstaven van redelijkheid en billijkheid niet langer aan het niet-wijzigingsbeding kan worden gehouden.

Wilt u laten beoordelen of er in uw geval mogelijkheden zijn om de alimentatie te (laten) wijzigen? Neem gerust contact op voor meer informatie of een vrijblijvend kennismakingsgesprek (info@ebhlegal.nl)

Deze blog is algemeen van aard en er kunnen aan de inhoud geen rechten worden ontleend.