De feitelijk beleidsbepaler bij bestuurdersaansprakelijkheid

In het verleden heb ik meerdere malen geschreven over de situatie waarbij een bestuurder door de curator aansprakelijk wordt gesteld bij het faillissement van een onderneming.[1]

De feitelijk beleidsbepaler: wie is de baas binnen de vennootschap?

Soms komen bij ons vragen en dossiers binnen die betrekking hebben op een bijzondere situatie binnen een onderneming; namelijk de situatie waarbij één of meerdere bestuurders weliswaar statutair de baas zijn binnen een onderneming, maar eigenlijk iemand anders met de scepter zwaait. Is het voor een curator mogelijk deze persoon, al dan niet naast het statutair bestuur, aan te spreken?

We hebben het hier over de ‘feitelijk beleidsbepaler’ of ‘medebeleidsbepaler’. Een situatie waarbij bijvoorbeeld iemand een statutair bestuur(der) naar voren schuift terwijl hij of zij zelf de touwtjes in handen houdt met als doel persoonlijke aansprakelijkstelling te voorkomen. De wetgever heeft aan dergelijke situaties gedacht en in de wet opgenomen (zie artikel 2:138/248 lid 7 Burgerlijk Wetboek) dat de feitelijke beleidsbepaler gelijkgesteld moet worden met de statutaire bestuurder.

Onder feitelijk beleidsbepalers verstaan wij personen die aan de statutaire bestuurders opdrachten geven, die door die bestuurders worden opgevolgd. Hierdoor gedragen deze personen zich als de bestuurder(s) van de onderneming. Daarnaast zijn feitelijke beleidsbepalers personen, al dan niet met een officiële functie binnen de onderneming, die het beleid bepalen met terzijdestelling van het formele (statutaire) bestuur.

De Hoge Raad legt het begrip opnieuw uit

Zeer recent, op 24 maart 2023, heeft de Hoge Raad de term ‘terzijdestelling’ nogmaals verder uitgewerkt. Daarbij is de volgende overweging vooral interessant voor wie in de toekomst met bestuurdersaansprakelijkheid en feitelijk beleidsbepalers in aanraking komt:

“3.3 Of iemand het beleid van een vennootschap heeft bepaald of mede heeft bepaald als ware hij bestuurder, en dus kan worden aangemerkt als feitelijk beleidsbepaler in de zin van art. 2:248 lid 7 BW, is afhankelijk van de omstandigheden van het geval. Met de zinsnede in de wetsgeschiedenis dat een feitelijke terzijdestelling van het formele bestuur vereist is om iemand als “beleidsbepaler als ware hij bestuurder” te kunnen aanmerken, is kennelijk niet beoogd tot uitdrukking te brengen dat de feitelijk beleidsbepaler moet hebben bestuurd in plaats en met uitsluiting van het formele bestuur. Daarmee is tot uitdrukking gebracht dat de feitelijk beleidsbepaler zich ten minste een deel van de bestuursbevoegdheid moet hebben toegeëigend, en op die manier het beleid heeft bepaald of mede heeft bepaald als ware hij bestuurder. Uit het woord ‘mede’ in art. 2:248 lid 7 BW kan worden afgeleid dat van zodanige beleidsbepaling ook sprake kan zijn in de situatie dat daarnaast een of meer formele bestuurders hun taken als bestuurder bleven uitoefenen.”

Kortom, iemand is ook al feitelijk beleidsbepaler als (een deel van) het bestuur gewoon zijn taken heeft uitgevoerd terwijl die feitelijk beleidsbepaler het beleid binnen de onderneming heeft bepaald. Het is dus niet vereist dat het bestuur in zijn volledigheid zijn taken niet (meer) uitvoerde.

Bent u als bestuurder aansprakelijk gesteld? Of stelt de curator dat u een feitelijk beleidsbepaler bent? Mail dan naar wulder@ebhlegal.nl of bel ons via 015 200 1000.

De inhoud van deze blog is algemeen van aard en hieraan kunnen geen rechten worden ontleend.