Wat gebeurt er als ik iemand onterf?

De wet verbiedt onterven niet. Een onterving gebeurt bij testament en kan impliciet of expliciet zijn. De wet somt in artikel 10 van Boek 4 van het Burgerlijk Wetboek op wie erfgenamen kunnen zijn. Al deze personen kunnen onterfd worden bij testament. Als u opneemt in uw testament dat u in plaats van de in artikel 10 genoemde personen iemand anders of slechts een of een aantal van de in artikel 10 opgesomde personen tot erfgenaam benoemt, dan heeft u uw (overige) wettige erfgenamen impliciet onterfd. Over een impliciete onterving kan discussie ontstaan, dus als u absolute duidelijkheid wilt, kunt u expliciet (uitdrukkelijk) benoemen in uw testament van wie van uw wettige erfgenamen u niet wilt dat zij van u erven.

Onterving van een kind

Een onterving heeft voor afstammelingen, dus uw kinderen en hun kinderen enzovoort, niet het effect dat zij nergens meer recht op hebben. Onterfde kinderen kunnen aanspraak maken op een legitieme portie. Dit is een geldbedrag dat grofweg de helft is van het bedrag waar het betreffende kind recht op zou hebben gehad als het wel erfgenaam was geweest. Onterfde afstammelingen worden aangeduid als legitimarissen. Een legitimaris heeft zoals vermeld een geldvordering op de nalatenschap ter grootte van zijn legitieme portie en moet binnen 5 jaar na overlijden kenbaar maken dat hij hierop aanspraak maakt. Doet hij dit niet dan vervalt zijn recht op de legitieme. Als er nog een langstlevende echtgenoot of geregistreerd partner is, kan de legitimaris zijn legitieme portie pas daadwerkelijk opeisen als de langstlevende ook overleden is. Bij samenlevende partners moet, om er voor te zorgen dat de langstlevende partner nog geen legitieme portie aan de legitimaris(sen) hoeft uit te keren voordat hij of zij ook is overleden, in het testament een clausule opgenomen worden van die strekking en er moet sprake zijn van een notariële samenlevingsovereenkomst.

Onterving van een echtgenoot

Een echtgenoot heeft geen recht op een legitieme portie. Een echtgenoot kan, als hij/zij onterfd is, echter wel nog bepaalde wettelijke aanspraken doen. Zo kan de echtgenoot het vruchtgebruik van de echtelijke woning en de inboedel vragen en onder omstandigheden ook het vruchtgebruik van de overige goederen van de nalatenschap, voor zover nodig om te voorzien in de kosten van het levensonderhoud. Dit vruchtgebruik kan worden toegestaan door de kantonrechter, waarbij ook het recht kan worden gegeven om in te teren op het vermogen dat onder het vruchtgebruik valt. Met andere woorden kan de betreffende echtgenoot het vermogen dan dus opmaken. Deze wettelijke rechten kunnen niet worden uitgeoefend als langer dan een jaar voor het overlijden een procedure tot echtscheiding aanhangig is gemaakt en die ten tijde van het overlijden nog niet geheel was afgerond.

Is onterven verstandig?

Per situatie zal verschillen wat de redenen zijn om een erfgenaam te willen uitsluiten van de erfenis. De ervaring leert echter wel dat een onterving heel veel kwaad bloed kan zetten onder uw nabestaanden en tot grote geschillen en zelfs slepende rechtszaken kan leiden. Als erflater heeft u daar geen weet meer van, maar uw nabestaanden kunnen hier wel grote gevolgen van ondervinden, zowel emotioneel als financieel. Het is dus in ieder geval verstandig om heel goed na te denken over uw testament en de gevolgen van wat u als uw laatste wilsbeschikking op laat schrijven. Ook is het verstandig om regelmatig uw testament nog eens onder de loep te nemen om te bekijken of wat u ooit heeft laten opschrijven nog wel is wat u wilt en wat past bij uw situatie. Zolang u in staat bent uw wil te bepalen, kunt u te allen tijde uw testament aan laten passen.

Heeft u vragen over uw testament of andere onderwerpen betreffende een erfenis, neem dan gerust vrijblijvend contact op met een van onze specialisten.

Deze blog is informatief van aard en er kunnen geen rechten aan worden ontleend.