Twee nationaliteiten op een kussen….

Steeds meer relaties hebben een internationaal karakter, omdat de partners verschillende nationaliteiten hebben. Dat kan onvoorziene consequenties hebben bij een huwelijk. Partners zijn zich er lang niet altijd bewust van wat een huwelijk voor effect heeft op hun vermogenspositie binnen het huwelijk.

Dit bemerkte ook een Russische dame, die gehuwd was met een man die de Nederlandse en de Afghaanse nationaliteit heeft. Zij waren in de jaren ’90 van de vorige eeuw getrouwd in Moskou, maar hebben zich direct na het huwelijk gevestigd in Nederland. De Russische echtgenote heeft zich waarschijnlijk totdat zij in 2012 wilde scheiden nooit gerealiseerd wat hiervan volgens de regels van internationaal privaatrecht het gevolg was. Namelijk dat zij en haar echtgenoot in de algehele gemeenschap van goederen waren getrouwd zoals de Nederlandse wet die tot 1 januari 2018 kende. Het uitgangspunt bij huwelijken met internationale aspecten is namelijk dat de plaats waar de echtgenoten zich na hun huwelijk samen vestigen bepalend is voor het toepasselijke huwelijksvermogensrecht. Op dit uitgangspunt zijn wel uitzonderingen, maar die deden zich in dit geval niet voor en zal ik dus hier niet bespreken.

De Russische echtgenote had tijdens huwelijk van haar eveneens Russische moeder geërfd. Haar moeder had geen testament en dus was er ook geen sprake van een uitsluitingsclausule, waarmee een erflater kan vastleggen dat wat hij/zij nalaat niet in enige gemeenschap van goederen zal vallen. De echtgenote bepleitte dat het niet redelijk zou zijn als haar erfenis in de gemeenschap van goederen van haar en haar echtgenoot zou vallen, omdat haar moeder hiermee geen rekening had kunnen houden. Volgens de echtgenote blijft naar Russisch recht een erfenis altijd van de echtgenoot die deze ontvangt. De echtgenote beriep zich ook nog op het feit dat de Nederlandse wet inmiddels (namelijk per 1 januari 2018 voor alle nadien gesloten huwelijken) ook was gewijzigd op dit punt en dat voor “nieuwe” huwelijken erfenissen dus ook niet meer in een gemeenschap vallen.

Het hof dat zich hierover moest buigen, kwam tot het oordeel dat sprake was van een ongeoorloofde ongelijke behandeling van Nederlandse en buitenlandse erflaters; discriminatie dus, kort gezegd. Op deze grond oordeelde het hof dat de erfenis die de vrouw had gekregen niet in de huwelijksgemeenschap was gevallen en dat de waarde dus niet verdeeld hoefde te worden.

De Hoge Raad heeft in zijn uitspraak van 21 december 2018 (klik hier voor de hele uitspraak) geoordeeld dat dit niet juist is. Dat volgens Nederlands recht de erfenis van de Russische echtgenote in de huwelijksgemeenschap zou vallen, terwijl dit naar Russisch recht niet zo zou zijn, levert geen discriminatie op. Als dit zo zou zijn dan zou het hebben van een nationaal rechtsstelsel niet mogelijk zijn, aangezien dan alle verschillen in uitwerking van de verschillende rechtssystemen discriminerend zouden zijn. De Hoge Raad wijst er op dat het in dergelijke gevallen mogelijk is om een beroep te doen op de redelijkheid en billijkheid. De echtgenoot van wiens kant een erfenis in de gemeenschap zou vallen moet dan wel voldoende omstandigheden stellen en aannemelijk maken waarom het onredelijk zou zijn als hij/zij die met de andere echtgenoot zou moeten delen. Het enkele feit dat het nationale recht van de erflater geen gemeenschap van goederen kent of dit recht meebrengt dat een erfenis nooit in enige gemeenschap valt is daarvoor onvoldoende. Een ander gerechtshof zal zich nu over de vraag moeten buigen of de vrouw in kwestie zich met succes op de redelijkheid en billijkheid kan beroepen.

Heeft u of gaat u een buitenlandse erfenis ontvangen en wilt u weten wat uw mogelijkheden zijn om die buiten uw huwelijksgemeenschap te laten? Of heeft u te maken met een huwelijk met internationale aspecten en wilt u weten wat uw rechten zijn? Neemt u dan gerust contact met mij of een van mijn collega’s op via info@ebhlegal.nl

Deze blog is algemeen van aard en er kunnen aan de inhoud geen rechten worden ontleend.