Partneralimentatie, hoe zit het ook alweer?

Als u getrouwd bent geweest of een geregistreerd partnerschap heeft gehad, heeft u ook daarna nog de verplichting om uw ex-partner financieel bij te staan als die niet in staat is om geheel in de kosten van het eigen levensonderhoud te voorzien. Dit is in de wet geregeld in artikel 1:157 Burgerlijk Wetboek, dat ook van toepassing is op het geregistreerd partnerschap. Hieronder geef ik antwoord op enkele vragen die u over partneralimentatie zou kunnen hebben als u uit elkaar gaat.

Moet ik altijd partneralimentatie betalen?

Het antwoord op die vraag is “nee”. De wet geeft de rechter de mogelijkheid om een bijdrage in de kosten van het levensonderhoud van de ander vast te stellen, maar er zijn omstandigheden denkbaar waarin dit niet aan de orde is. Allereerst is dat het geval als er geen behoefte aan een bijdrage bestaat, omdat ieder van de ex-partners na echtscheiding in staat is om in de kosten van het eigen levensonderhoud te voorzien. Om dit te beoordelen moet de rechter niet alleen kijken naar de werkelijke inkomsten van de beide ex-partners op het moment van de beslissing, maar ook naar wat ieder redelijkerwijs in staat is te verdienen. Dit wordt de verdiencapaciteit genoemd. Het kan dus best zo zijn dat een van de ex-partners een inkomen heeft dat niet voldoende is om alle eigen kosten te dekken, maar dat diegene wel in staat moet worden geacht een hoger inkomen te genereren, bijvoorbeeld door meer uren te gaan werken of werk te zoeken dat beter aansluit bij opleidingsniveau en ervaring. Ten tweede kan een reden om geen partneralimentatie vast te stellen zijn dat degene die een bijdrage zou moeten betalen hier niet genoeg draagkracht voor heeft. Ook voor de beoordeling hiervan speelt verdiencapaciteit een rol, maar dan aan de kant van de onderhoudsplichtige. Als die in staat is om het inkomen te vergroten, zodat er wel of meer draagkracht beschikbaar komt, dan wordt dat doorgaans ook verwacht. Een derde reden om geen partneralimentatieverplichting op te leggen is als sprake is van dusdanig wangedrag van de alimentatiegerechtigde dat van de alimentatieplichtige niet meer kan worden verwacht dat die in de kosten van het levensonderhoud van diegene voorziet. Dit wordt alleen in uitzonderlijke en extreme gevallen aangenomen.

Uit statistieken van het CBS (cijfers 2013) blijkt dat slechts in ongeveer 16% van de echtscheidingen sprake is van partneralimentatie. In de andere gevallen is dus sprake van een van de hierboven besproken redenen om geen alimentatie vast te stellen.

Hoe hoog is de alimentatie die ik moet betalen?

Dat is afhankelijk van uw inkomen en uw lasten na de scheiding, op grond waarvan uw draagkracht wordt berekend. Daarnaast is het afhankelijk van de behoefte van uw ex-partner aan een aanvullende bijdrage. Als uw draagkracht lager is dan de behoefte, dan is de draagkracht het maximale dat kan worden vastgesteld. Als de behoefte lager is dan uw draagkracht, dan is de behoefte het maximale. Ook wordt vaak een zogenaamde jusvergelijking gedaan, waarmee ieders vrij besteedbare ruimte wordt vergeleken. Dit gebeurt omdat het uitgangspunt is dat de ontvanger van alimentatie daardoor niet in een betere financiële positie komt dan de betaler.

Hoe lang moet ik partneralimentatie betalen?

In de wet staat dat de verplichting 12 jaar duurt, te rekenen vanaf de datum van ontbinding van het huwelijk of geregistreerd partnerschap. Dit is de datum waarop de echtscheiding of de beëindiging van het geregistreerd partnerschap is ingeschreven in de registers van de burgerlijke stand. De rechter kan, als een van de partijen dat verzoekt, een termijn vaststellen. Die kan nooit langer zijn dan de wettelijke termijn van 12 jaar. Als er geen afwijkende termijn wordt bepaald, dan geldt de wettelijke termijn van 12 jaar. Een uitzondering is huwelijken waaruit geen kinderen zijn geboren en die korter dan 5 jaar hebben geduurd. Daar geldt voor dat de termijn hooguit de duur van het huwelijk bedraagt. Er zijn al meerdere initiatiefwetsvoorstellen geweest om de regelgeving voor partneralimentatie te emanciperen, ook ten aanzien van de termijn, maar tot nu toe hebben die niet tot een aanpassing van de wet geleid. De hervorming van de regelgeving over partneralimentatie is ook een speerpunt van het kabinet Rutte III.

Op grond van de wet eindigt een alimentatieverplichting ook als de alimentatiegerechtigde met een ander trouwt, een geregistreerd partnerschap aangaat, of gaat samenwonen “als waren zij gehuwd”. Over dit laatste wordt regelmatig geprocedeerd, zie ook de blog van mijn collega Paulette Vellekoop.

Wat als er iets in mijn inkomen verandert?

Als dit tot gevolg heeft dat u niet voldoende draagkracht meer heeft om een eerder vastgestelde alimentatie te kunnen voldoen, dan kunt u wijziging van uw verplichting vragen. Wijziging kan worden gevraagd bij iedere voor de partneralimentatie relevante wijziging van omstandigheden, dus bijvoorbeeld ook als u een (onderbouwd) vermoeden heeft dat er iets in de behoefte van de alimentatiegerechtigde is veranderd.

Moet partneralimentatie altijd door de rechter worden bepaald?

Ex-partners kunnen ook onderling afspraken maken over de alimentatieverplichting. Zij kunnen daarbij in alle opzichten van de wettelijke regels over partneralimentatie afwijken (met als enige restrictie dat wat zij afspreken niet in strijd met de goede zeden of de openbare orde mag zijn). Zij kunnen ook afspreken dat wat zij met elkaar overeenkomen niet gewijzigd kan worden in de toekomst. Wordt dit overeengekomen, dan is wijziging alleen nog mogelijk in extreme gevallen. Het is aan te raden een alimentatieovereenkomst te laten bekrachtigen door de rechter.

Wilt u meer weten over partneralimentatie? Neem dan gerust vrijblijvend contact op met mij of een van mijn collega’s.

Deze blog is informatief van aard en er kunnen geen rechten aan worden ontleend.